ترجمه فارسی Gnu General Public License

(3167 مجموع کلمات موجود در متن)
(6797 بار مطالعه شده است)  

این یک ترجمه غیر رسمی از GNU General Public License به زبان فارسی می‌باشد. این ترجمه توسط بنیاد نرم‌افزارهای آزاد انتشار نیافته و از لحاظ قانونی مرجعی برای مقررات توزیع نرم‌افزار تحت پروانه GNU نمی‌باشد – فقط متن پروانه به زبان انگلیسی چنین مرجعی برشمرده می‌شود. به هر ترتیب، ما امیدواریم این ترجمه به آشنایی فارسی زبانان با پروانه GNU کمک کند.

GNU General Public License

نسخه ۲ – خرداد ۱۳۷۰

حق تالیف برای Free Software Foundation, Inc. به آدرس 59 Temple Place – Suite 330, Boston, MA 02111-1307, USA محفوظ می‌باشد.

هرکسی مجاز به تکثیر و یا توزیع لفظ به لفظ و دست نخورده این پروانه می‌باشد، اما هیچکس مجاز به تغییر آن نیست.

دیباچه

پروانه استفاده از بسیاری از نرم‌افزارها بگونه‌ای طراحی شده تا آزادی شما برای تسهیم و تغییر آنها را بگیرد، در مقابل GNU General Public License بر آن است تا از آزادی شما برای تسهیم و تغییر نرم‌افزار دفاع کند – برای حصول اطمینان از آزاد بودن نرم‌افزار برای تمام کاربران آن. این پروانه جامع همگانی(GPL) در مورد اکثر نرم‌افزارهای بنیاد نرم‌افزارهای آزاد (Free Software Foundation) و هر برنامه دیگری که مولفین آن متعهد به پروانه یاد شده هستند اعمال می‌گردد.(بقیه نرم‌افزارهای بنیاد نام برده شده از GNU Library General Public License استفاده می‌کنند.) شما هم می‌توانید این پروانه را برای نرم‌افزارتان بکار ببرید.

وقتی ما از نرم‌افزار آزاد صحبت می‌کنیم، به آزادی اشاره می‌کنیم نه قیمت. پروانه‌های ما طوری طراحی شده‌اند تا امکان توزیع آزاد نسخه‌های نرم‌افزارها توسط شما وجود داشته باشد (حتی اجازه دارید برای اینکار، توزیع، مبلغی دریافت کنید) اینکه شما کد اصلی برنامه (Source Code) را دریافت کنید و یا در صورت نیاز امکان دریافت آن را داشته باشید، اینکه شما بتوانید در برنامه دخل و تصرف کنید و یا قسمتهایی از آن را در برنامه‌های رایگان دیگری استفاده کنید و اینکه مطمئن باشید می‌توانید همه اینکارها را بکنید.

برای حفظ حقوق شما، ما باید محدودیتهایی وضع کنیم که جلوی هرکسی را که بخواهد این حقوق را از شما سلب کند گرفته شود. در صورتی که شما نسخه هایی از نرم‌افزار را توزیع می‌کنید و یا تغییراتی در آن ایجاد می‌کنید این محدودیتها شامل مسوولیتهای مشخصی برای شما خواهد بود.

برای نمونه، اگر شما نسخه هایی از چنین نرم‌افزاری را توزیع می‌کنید، چه به رایگان و یا در ازای دریافت حق الزحمه، شما باید تمام حقوقی که دارید را به دریافت‌کننده نیز اعطا کنید، شما باید اطمینان حاصل کنید که آنها هم می‌توانند کد اصلی برنامه را بگیرند و شما می‌بایست این قوانین را در اختیار آنها قرار دهید تا از حقوق خود آگاه گردند.

ما در دو مرحله از حقوق شما دفاع می‌کنیم: (۱) حق‌تالیف نرم‌افزار و (۲) ارایه کردن این پروانه به شما که حق قانونی شما برای تکثیر، توزیع و/یا تغییر نرم‌افزار را فراهم می‌آورد.

در ضمن، برای حفاظت از حقوق هر مولف و همچنین خودمان، لازم می‌دانیم برای همه روشن کنیم که هیچ گونه تعهدی برای این نرم‌افزار آزاد وجود ندارد. اگر نرم‌افزاری توسط شخص دیگری بجز مولف تغییر می‌کند و سپس به دیگران منتقل می‌شود ما می‌خواهیم گیرندگان آگاه باشند که نرم‌افزار مورد استفاده نسخه تغییر یافته‌ایست و در نتیجه ایراد کار دیگران به حساب مولف اصلی گذاشته نشود.

در نهایت، هر برنامه آزاد همواره از طرف امتیازهای انحصاری نرم‌افزاری (Software Patents) تهدید می‌شود. خواست ما این است که از خطر دریافت حق امتیاز انحصاری توسط توزیع کنندگان نرم‌افزارهای آزاد اجتناب شود. که نتیجه آن انحصاری شدن نرم‌افزار است. برای جلوگیری از وقوع چنین چیزی بطور واضح روشن ساخته‌ایم که هر حق امتیاز می‌بایست برای مصرف آزاد همگان ثبت گردد و یا اصلاً ثبت نگردد.

در ادامه قوانین و مقررات جامع تکثیر، توزیع و تغییر می‌آید.

قوانین و مقررات تکثیر، توزیع و تغییر

۰. این پروانه بر هر برنامه یا کاری که صاحب حق امتیاز آن اعلانیه‌ای مبتنی بر توزیع آن بر اساس قوانین این پروانه به آن الحاق کرده باشد اعمال می‌گردد. از این پس "برنامه" به چنین نرم‌افزار و یا کاری اطلاق می‌شود و "کار براساس برنامه" به معنی خود برنامه و یا هر کار مشتق از آن طبق تعریف قانون حفاظت از حقوق مولف (Copyright Law) می‌باشد. این تعریف عبارت است از: کاری شامل برنامه و یا قسمتی از آن، چه بدون تغییر و یا با تغییر و یا ترجمه شده به زبانهای دیگر. (از این پس کلمه تغییر بدون هیچ محدودیتی شامل ترجمه نیز می‌باشد.) هر پروانه به نام "شما" صادر می‌گردد.
فعالیتهایی جدای از تکتیر، توزیع و تغییر شامل این پروانه نمی‌شوند؛ آنها خارج از حیطه این پروانه هستند. عمل اجرای برنامه شامل این پروانه نیست و خروجی حاصل از آن فقط در صورتی تحت پوشش این پروانه می‌باشد، که حاصل کاری که در داخل برنامه شده است (مجزای از چیزی که بر اساس اجرای برنامه تولید می‌گردد) باشد. صحت این امر به نحوه عملکرد برنامه بستگی دارد.

۱. شما می‌توانید نسخه‌های تغییر نکرده کد اصلی برنامه را همانطور که آن را دریافت می‌کنید از طریق هر بستری تکثیر و یا توزیع کنید، به شرطی که بطور واضح و صحیح در هر کدام یک کپی از اعلان حق تالیف و حدود مسوولیت را گنجانده و تمامی اعلانهایی که به این پروانه ارجاع می‌دهند را به همراه اشاره به عدم وجود هرگونه تضمین، دست نخورده باقی بگذارید و به هر دریافت‌کننده برنامه یک نسخه از این پروانه را به همراه برنامه بدهید.
شما ممکن است برای انجام عملیات فیزیکی انتقال یک نسخه، حق الزحمه دریافت نموده و یا حتی در ازای دریافت پولی از طرف خودتان برنامه را ضمانت نمایید.

۲.شما می‌توانید نسخه‌های خودتان از برنامه - و یا هر جزیی از آن - را تغییر داده و در نتیجه کار جدیدی بر اساس برنامه اولیه تولید نموده و آن را تکثیر و توزیع نمایید به شرطی که در عین پای بندی به اصول بند (۱) که در بالا آمد تمام اصول زیر را رعایت نمایید:
الف) شما باید در فایلهای تغییر داده شده بطور واضح مشخص نمایید که شما آنها را تغییر داده‌اید و تاریخ تغییر را نیز ثبت نمایید.
ب) شما باید بطور واضح کل هر کاری را که بصورت جزء و یا کل از برنامه مشتق شده است و قصد انتشار و یا توزیع آن را دارید تحت این پروانه و بصورت رایگان در اختیار همگان قرار دهید.
ج) در صورتی که برنامه تغییر داده شده در حالت عادی با کاربر تعامل دارد، می‌بایست هنگام اجرا در وضعیت تعاملی با کاربر یک اعلان شامل پیام حق تالیف مرتبط و توضیحی درباره عدم وجود هرگونه تضمین برای این برنامه (و یا اگر خود شما تضمینی ارایه می‌دهید، آن تضمین) و همچنین امکان توزیع و تکثیر برنامه در صورت رعایت قوانین این پروانه توسط کاربر و همچنین نحوه دستیابی کاربر به این قوانین را نمایش دهد. (استثنا: اگر برنامه اصلی خود تعاملی است اما چنین پیامی نمایش نمی‌دهد شما هم مجبور به نمایش این پیام نیستید.)
این الزامات شامل کل کار تغییر یافته می‌شوند. اگر قسمتهای قابل جداسازی از کار از برنامه مشتق نشده باشند، و منطقاً کارهای جدا و مستقل محسوب شوند آنگاه این پروانه و قوانینش شامل آن کارهای مستقل که بصورت کار جدا توزیع می‌کنید نمی‌شود. ولی وقتی آنها را به عنوان قسمتهایی از یک کل، بر اساس برنامه، توزیع می‌کنید کل توزیع می‌بایست بر اساس قوانین این پروانه باشد که کل کار شامل تمام قسمتهای مختلف آن را بدون در نظر گرفتن اینکه مولف آن قسمت کیست، در بر خواهد گرفت.
به این ترتیب قصد این قسمت ادعای مالکیت و یا جدل بر سر حقوق شما برای کارهایی که کل آن را شما نوشته‌اید نیست، بلکه هدف داشتن حق کنترل توزیع کارهای مشتق شده و یا کارهای اشتراکی بر اساس برنامه می‌باشد.
به علاوه تنها وجود کار دیگری که بر اساس برنامه (و یا کاری بر اساس برنامه) نیست روی همان بستر توزیع برنامه، دلیلی برای پوشیده شدن آن کار توسط این پروانه نمی‌شود.

۳. شما می‌توانید برنامه را بصورت کد اجرایی و یا Object Code تکثیر و توزیع کنید (و یا کاری که بر اساس آن صورت گرفته؛ طی تعریف بند ۲) به شرطی که بندهای (۱) و (۲) را رعایت نموده و یکی از کارهای زیر را نیز انجام دهید:
الف) به همراه آن کد اصلی برنامه را نیز، به صورت خوانا برای ماشین الحاق نمایید که خود می‌بایست تحت قوانین بندهای (۱) و (۲) بالا - از طریق روش شناخته شده‌ای برای کاربر- توزیع شود و یا
ب) به همراه آن پیشنهادی، معتبر برای ۳ سال ارایه نمایید که آمادگی ارسال کد اصلی را به هر شخص ثالثی به طور رایگان - جدای از هزینه‌های شما برای انتقال فیزیکی کد اصلی - و به صورت خوانا برای ماشین طبق شرایط بندهای (۱) و (۲) بالا و از طریق بستر مناسب اعلام نمایید و یا
ج) به همراه آن، اطلاعاتی را که در مورد پیشنهاد دریافت کد اصلی برنامه دریافت کرده‌اید، ارسال نمایید (این راه حل فقط وقتی مجاز است که شما برنامه را به صورت غیر تجاری و در فرم اجرایی به همراه اعلانی مانند آنچه در بند (ب) گفته شد دریافت داشته‌اید.)
منظور از کد اصلی کار فرم برگزیده برای ایجاد تغییرات در کار است. برای یک برنامه اجرایی کد اصلی کامل به معنی تمام کدهای برنامه به همراه کد قسمتهای مختلف آن، به علاوه تعاریف رابطها (Interfaces)، به علاوه کدهای استفاده شده برای کنترل عملیات کمپایل شدن و نصب برنامه اجرایی می‌باشد. به هر حال به عنوان یک استثنا لازم نیست کد اصلی توزیع شده شامل برنامه‌هایی از جمله سیستم‌عاملی که برنامه روی آن اجرا می‌شود و ملحقاتش (کمپایلر، کرنل و غیره) که بطور عادی توزیع می‌شوند (چه بصورت کد اصلی و یا اجرایی) باشد، مگر اینکه آن ملحقات به همراه کد اجرایی نیز باشند.
اگر توزیع نسخه اجرایی و یا Object Code بر اساس پیشنهاد برای دریافت آنها از طریق دسترسی به منبع خاصی است، آنگاه ارایه دسترسی مشابه برای دریافت کد اصلی از همان منبع به عنوان ایجاد کردن امکان دسترسی به کد منبع محسوب می‌شود، حتی اگر کاربران مجبور به دریافت کد اصلی به همراه کد اجرایی نباشند.

۴. شما نمی‌توانید برنامه را تکثیر کنید، تغییر دهید، توزیع نمایید و یا برای استفاده از آن پروانه‌ای صادر کنید مگر اینکه صریحاً مطابق این پروانه عمل نمایید. هر تلاش دیگری برای تکثیر، توزیع، ارایه پروانه و یا تغییر برنامه از درجه اعتبار ساقط است و به طور خودکار منجر به فسخ حقوق شما به موجب این پروانه خواهد شد. به هر ترتیب،اعتبار پروانه گیرنده‌ای که نسخه‌ای از برنامه و یا حقوقی مطابق این پروانه را دریافت داشته است تا وقتی که آنها به این پروانه پایبند باشند ساقط نخواهد گردید.

۵. شما مجبور نیستید این پروانه را قبول کنید، چون آن را امضا ننموده‌اید. به هر حال هیچ چیز دیگری به شما اجازه تغییر یا توزیع برنامه یا کار مشتق از آن را نمی‌دهد. در صورتی که این پروانه را قبول ندارید فعالیتهای نامبرده غیر قانونی محسوب می‌شوند. به هر حال با تغییر یا توزیع برنامه (یا هر کاری بر اساس برنامه)، شما پایبندی به این پروانه را نشان داده‌اید و تمامی قوانین و مقررات برای تکثیر یا تغییر برنامه یا کارهایی که بر اساس آن انجام شده را قبول نموده‌اید.

۶. هر بار که برنامه (یا کاری بر اساس آن) را توزیع می‌نمایید، دریافت‌کننده به طور خودکار یک پروانه برای کپی، توزیع و یا تغییر برنامه بر اساس این پروانه را از صاحب اصلی حق امتیاز برنامه دریافت می‌نماید. شما امکان محدود کردن حقوق دریافت‌کننده، که در این پروانه به آنها اشاره شده را ندارید. شما مسوول اجبار دریافت‌کنندگان به پیروی از این قوانین نیستید.

۷. اگر بر اساس قضاوت دادگاه و یا ادعای مالکیت حق امتیاز و یا به هر دلیل دیگر (نه فقط دلایل مرتبط با حق امتیاز) شرایطی بر شما اعمال گردید (چه بر اساس دستور دادگاه و یا توافق یا به هر دلیل دیگر) که مقررات این پروانه را نقض می‌کرد، آن شرایط دلیلی برای عدم پایبندی شما به این پروانه نخواهند بود. اگر شما نتوانید برنامه را به نحوی که بطور همزمان با مقررات این پروانه و دیگر مقررات جاری حق تالیف سازگار باشد توزیع نمایید می‌بایست در کل از توزیع برنامه خودداری کنید. به عنوان نمونه، اگر پروانه حقوق یک برنامه اجازه توزیع رایگان آن را توسط همه کسانی که بطور مستقیم و یا غیر مستقیم از طریق شما دریافتش نموده‌اند را نمی‌دهد، تنها راه برای سازگار ماندن با این پروانه و پروانه یاد شده خودداری از توزیع برنامه است.
اگر بنا به شرایط خاصی و در مورد خاصی اجرای قسمتی از این بند میسر نبود لازم است تا دیدگاه کلی این بند در نظر گرفته شود و در ضمن کل قسمت برای دیگر موارد اجرا گردد.
هدف این بند وادار کردن شما به جدل با دیگر حقوق مالکیت و یا مشاجره بر سر اعتبار آنها نیست بلکه هدف حفاظت از یکپارچگی سیستم توزیع نرم‌افزارهای آزاد است که با پرداختن به پروانه‌های همگانی میسر می‌گردد. افراد زیادی با امیدوار بودن به استواری این سیستم خدمات بسیار ارزشمندی به نرم‌افزارهای آزاد نموده‌اند و این درحالی است که آنها در انتخاب پروانه دیگری برای توزیع نرم‌افزار خود آزادند.
هدف این بند روشن کردن چیزی است که معتقدیم نتیجه عملی شدن طرز فکر حاکم بر این پروانه است.

۸. اگر توزیع و یا استفاده از برنامه به دلیل وجود قوانین خاص مالکیت محدود به کشورهای خاصی می‌شود صاحب اصلی حق امتیاز برای توزیع مطابق این پروانه می‌بایست محدوده جغرافیایی خاص توزیع برنامه را مشخص نموده و سیستم‌های لازم برای توزیع برنامه را فقط در آن محدوده فراهم نماید؛ در نتیجه توزیع فقط در کشورهایی امکان پذیر است که مجاز به دریافت برنامه هستند و نه دیگر کشورها، در این صورت لازم است تا پروانه بصورت مکتوب محتوی این محدودیتها نیز گردد.

۹. بنیاد نرم‌افزارهای آزاد ممکن است گاه گاه این پروانه را باز بینی نموده و یا نسخه‌های جدیدی از آن را ارایه نماید. این نسخه‌ها در دید کلی مشابه همین پروانه خواهد بود ولی ممکن است تغییراتی در همخوانی آنها برای حل مشکلات و مسایل جدید اعمال گردد.
به هر نسخه یک شماره نگارش خاص اختصاص خواهد یافت. اگر برنامه به یک نسخه خاص و "تمام نسخه‌های بعدی" اشاره نماید شما امکان پیروی از قوانین و مقررات آن نسخه خاص و یا هر یک از نسخه‌های بعدی که توسط بنیاد نرم‌افزارهای آزاد منتشر گردیده را دارید. اگر برنامه به نسخه خاصی از پروانه اشاره نمی‌کند شما مجازید هر نسخه‌ای که تا کنون توسط بنیاد یاد شده منتشر گردیده را انتخاب نمایید.

۱۰. اگر شما می‌خواهید قسمتهایی از برنامه را با دیگر برنامه‌های آزاد که قوانین توزیعشان متفاوت است ترکیب نمایید با تولید کننده تماس حاصل نموده و رضایت مکتوب وی را کسب نمایید. برای نرم‌افزارهای بنیاد نرم‌افزارهای آزاد به این بنیاد بنویسید، ما گاهی اوقات استثنایی برای این موضوع قایل می‌شویم. تصمیم ما بر پایه دو هدف حفظ آزادی تمامی نرم‌افزارهای مشتق شده از نرم‌افزارهای آزاد ما و همچنین ارتقا شراکت و استفاده دوباره از نرم‌افزار به طور عمومی خواهد بود.

بدون تعهد

۱۱. از آنجاییکه برای برنامه بصورت رایگان پروانه صادر شده است هیچ تعهدی برای برنامه - تا آنجا که قوانین جاری موجودند - وجود ندارد. برنامه "همان است که هست" بدون هیچ گونه تعهدی در هر زمینه ای، چه با برداشت شفاهی و یا ضمنی، چه تجاری و یا سازگاری، مگر وقتی که خلاف این مساله توسط صاحبان اصلی و یا توزیع کنندگان ثالث مکتوب شده باشد. تمام مخاطرات مرتبط با کیفیت و کارآیی برنامه در ارتباط مستقیم با شماست. اگر برنامه دارای مشکل باشد شما تمام هزینه‌های نگهداری تعمیر و یا اصلاح را بر عهده خواهید گرفت.

۱۲. تحت هیچ شرایطی، مگر وقتی که قانونی مقرر کرده باشد و یا بر اساس مجوز مکتوب صاحب امتیاز یا هر توزیع کننده ثالث که برنامه را تغییر داده و یا توزیع می‌کند، آنها هیچ مسوولیتی در قبال هر خسارتی از جمله خسارات کلی، خاص، واقعه و یا پی‌آمدهای استفاده و یا عدم امکان استفاده از برنامه (از جمله از دست رفتن اطلاعات، تولید اطلاعات غلط و یا ضررهایی برای شما و یا اشخاص ثالث و یا عدم کارآیی برنامه در کار کردن با دیگر برنامه ها) را ندارند حتی اگر آنها به احتمال وقوع این خسارات اشاره کرده باشند.

پایان قوانین و مقررات

چگونه این قوانین و مقررات را درباره برنامه خود اجرا نماییم

اگر شما برنامه جدیدی نوشته‌اید و می‌خواهید همگان حداکثر بهره را از آن ببرند بهترین راه تبدیل آن به یک برنامه آزاد است که هرکسی می‌تواند مطابق مقرراتی که در بالا آمد آن را توزیع کند و یا تغییر دهد.

برای انجام این کار این توضیحات را به برنامه اضافه نمایید. بسیار مطمئن‌تر است تا آنها را به ابتدای هر یک از کدهای اصلی اضافه کنید، به خصوص برای نمایش اعلان عدم وجود ضمانت و همچنین پروانه حق تالیف و اینکه کل آن را در کجا باید یافت.

one line to give the program's name and an idea of what it does. Copyright (C) yyyy name of author

This program is free software; you can redistribute it and/or modify it under the terms of the GNU General Public License as published by the Free Software Foundation; either version 2 of the License, or (at your option) any later version.

This program is distributed in the hope that it will be useful, but WITHOUT ANY WARRANTY; without even the implied warranty of MERCHANTABILITY or FITNESS FOR A PARTICULAR PURPOSE. See the GNU General Public License for more details.

You should have received a copy of the GNU General Public License along with this program; if not, write to the Free Software Foundation, Inc., 59 Temple Place - Suite 330, Boston, MA 02111-1307, USA.

همچنین اطلاعاتی درباره نحوه دست یابی دیگران به خودتان از طریق پست الکترونیک و معمولی بدهید.

اگر برنامه با کاربر تعامل دارد خروجی آن را طوری طراحی کنید که اعلان کوتاهی را، وقتی که بصورت تعاملی اجرا می‌شود، نمایش دهد:

Gnomovision version 69, Copyright (C) year name of author Gnomovision comes with ABSOLUTELY NO WARRANTY; for details type `show w'. This is free software, and you are welcome to redistribute it under certain conditions; type `show c' for details.

پیامهای فرضی ’show w‘ و ’show c‘ باید قسمتهای مرتبط در پروانه را نمایش دهد. واضح است که شما ممکن است دستوراتی به جز ’show c‘ و ’show w‘ را بکار برید و یا حتی ممکن است آنها با کلیک ماوس و یا استفاده از منوهای برنامه نمایش یابند.

در ضمن اگر لازم است می‌بایست از کارفرما (در صورتی که برنامه نویس هستید) و یا مدرسه یا دانشگاه خود (در صورتی که با آنها کار می‌کنید) بخواهید یک رافع مسوولیت حقوق مولف را برای برنامه امضا نمایند. نمونه‌ای در زیر می‌آید:

Yoyodyne, Inc., hereby disclaims all copyright interest in the program `Gnomovision' (which makes passes at compilers) written by James Hacker.

signature of Ty Coon, 1 April 1989 Ty Coon, President of Vice

(نمونه فارسی)

بدینوسیله گواهی می‌گردد شرکت "کارهای ما" به شماره ثبت ۱۲۳۴۵ هیچ گونه ادعایی در مورد مالکیت نرم‌افزار "شاهکار" که به منظور سرعت بخشیدن به محاسبات رایانه‌ای توسط جناب آقای "روزبه برنامه نویس" نوشته شده است، ندارد.

نام و امضای مدیر عامل شرکت کارهای ما،
اول خرداد ماه ۱۳۸۰ شمسی

این پروانه به شما اجازه نمی‌دهد تا برنامه خود را با برنامه‌های انحصاری ترکیب نمایید. اگر برنامه شما یک کتابخانه توابع است ممکن است قابلیت استفاده برنامه‌های انحصاری از برنامه خود را مفید ببینید، در این صورت از "پروانه جامع همگانی کوچک"(Lesser General Public License) GNU به جای این پروانه استفاده کنید.

ترجمه از کاوه رنجبر http://www.kaveh.org/gnu/gpl-fa.html ویرایش از بهنام بهجت مرندی (blix)